ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯಸಮ್ಮೇಳನಗಳಿಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಹಣ ವ್ಯಯ ಮಾಡಬೇಕೇ? ಇಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಣಯಗಳಿಗೆ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ವಿರೋಧಭಾವವೇ ಹೆಚ್ಚು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದು ನಿಜ ಎಂದು ಅನಿಸುವುದಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ಆಗಬೇಕದ್ದು ಏನೆಂದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಯನ್ನು ಕನ್ನಡ ನಾಡು, ನುಡಿ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ನೆಲ, ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಬಡಿದೆಬ್ಬಿಸಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಕನ್ನಡ ‘ಭಾಷೆ ಉಳಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲೇ, ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆ ಮುಚ್ಚಬಾರದು, ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿ… ಬೆಳೆಸಿ… ಎನ್ನುವ ಕೂಗು ಮುಗಿಲು ಮುಟ್ಟುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ದೊಡ್ಡ ಚರ್ಚೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಯಗಳು ಆಗುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎನ್ನಬಹುದು.
ಕನ್ನಡ ‘ಭಾಷೆ ಉಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳ ಪಾತ್ರ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ಸರಕಾರಿ ಆಂಗ್ಲ ಮಾಧ್ಯಮ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಬಾರದು. ದಾಖಲಾತಿ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ ಎಂದು ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಬಾರದು. ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳ ವಿಲೀನ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ಬಂದು ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲು ನೈಜ ಕಾರಣವೇನು ಎಂಬ ವಾಸ್ತವದ ಸತ್ಯ ಅರಿಯಲು ಯಾರಿಗೂ ಆಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ತಾಳ್ಮೆಯಿಲ್ಲದಿರುವುದು ದುರಂತವೇ ಸರಿ. ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ವಾದ ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರು ಸರಿ. ಆದರೆ, ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯಿಲ್ಲದೇ, ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಬಾರದು ಮತ್ತು ವಿಲೀನ ಮಾಡಬಾರದು ಎನ್ನುವ ವಾದಕ್ಕೆ ಜೊತು ಬಿದ್ದುಬಿಡುತ್ತೇವೆ.
ನಿಜವಾಗಿ ನಾವು ಮಾಡಬೇಕಾದದ್ದು ಏನು? ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮುಚ್ಚಲು ಕಾರಣವೇನು? ಎಂಬುದನ್ನು ಅವಲೋಕಿಸುವುದಾದರೆ, ಮೊದಲಿಗೆ ಸರಕಾರಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣ ಅಥವಾ ಸರಕಾರಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವ ದೃಢ ನಿರ್ಧಾರ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇರುವುದಾದರೆ ನಾವು ಮೊದಲು ಕಾನೂನುಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು. ಇವುಗಳು ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಮಾರಕವಾಗಿವೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಮ್ಮ ಸರಕಾರಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳು ಆರ್ಟಿಇ ಕಾಯಿದೆ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿವೆ. ಆರ್ಟಿಇ ಕಾಯಿದೆ ಜಾರಿಯಾಗಿ ಸುಮಾರು 14 ವರ್ಷ ಸಂದಿದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ಅನುಪಾತ ನೋಡಿಕೊಂಡು ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಎಲ್ಲಿಯೂ ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಗೆ ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಆಗಬೇಕು. ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಿರಲಿ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿರಲಿ ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ನೇಮಕಾತಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲೇಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ವಿಷಯ ನೈಪುಣ್ಯತೆಯಿಲ್ಲದ ಶಿಕ್ಷಕರು ತಾವು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿರದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಕಾರಣೀಭೂತರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಪೋಷಕರು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿಷಯವಾರು ಪಾಠ ಮಾಡಲು ಶಿಕ್ಷಕರಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳ ಕಡೆ ಮುಖ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಸರಕಾರಿ ಶಾಲಾ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಪ್ರೌಢಶಿಕ್ಷಣದವರೆಗೆ ಒಂದೇ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ದೊರೆಯುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇರುವುದು ವಿರಳ. ಇದು ಕೂಡಾ ದಾಖಲಾತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ತೆರೆಯಬೇಕು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ ಶಾಲಾ ಹಂತಗಳನ್ನು ಒಂದರಿಂದ ಐದನೇ ತರಗತಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಕಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು, ಆರರಿಂದ ಹತ್ತನೇ ತರಗತಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು ಎಂದು, ಪಿಯು ವಿಭಾಗವನ್ನು ಹಿರಿಯ ಸೆಕೆಂಡರಿ ವಿಭಾಗವೆಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿ ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕು. ಈ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೊರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ನೇಮಕಾತಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ 1-5, 6-10, 1-10, 1-12, 6-12 ತರಗತಿಗಳು ಒಂದೇ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಭೌಗೋಳಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ನೋಡಿಕೊಂಡು ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಫೀಡರ್ ಶಾಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಇನ್ನು ಆರ್ಟಿಇ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ 6 ರಿಂದ 14 ವಯೋಮಿತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಳದ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ನೆರೆಹೊರೆಯ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಮತ್ತು ಕಡ್ಡಾಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನರೆಹೊರೆಯ ಎಂದರೆ ಮಗುವಿನ ವಾಸ ಸ್ಥಳದಿಂದ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಬರುವಂತೆ ಸುಮಾರು ಕಿಮೀ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತರಗತಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಬೇಕಾದುದು ಸರ್ಕಾರ, ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಗಳ ಕರ್ತವ್ಯ. ಈ ಮಾನದಂಡದನ್ವಯ ಬಹುತೇಕ 10ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಜನವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ಇದರಿಂದ ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಬಹುವರ್ಗ ಬೋಧನೆಯ ಮೊರೆ ಹೋಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುವರ್ಗ ಬೋಧನೆಗಳು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಖಾಸಗಿ ಶಾಲಾ ವಾಹನಗಳು ಪ್ರತಿ ಗಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿಯ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಿನಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಶಾಲೆಗಳತ್ತ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತವೆ. ಇದು ಪೋಷಕರನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಯತ್ತ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಇತ್ತಿಚಿಗೆ ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ರೀಸರ್ಚ್ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿರುವ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ಕೊರತೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕವೇ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಇದು ಅಘಾತಕಾರಿ ವಿಚಾರವಾಗಿದೆ. ಈ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ 6400 ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೇ ಶಿಕ್ಷಕರಿದ್ದಾರೆ. 50ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಕ್ಕಳಿರುವ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು 23 ಸಾವಿರದಷ್ಟಿದೆ. 115 ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯ ಪ್ರವೇಶವಿದೆ. 241 ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ 1 -10 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 59,772 ಹುದ್ದೆಗಳು ಖಾಲಿ ಇವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ನಿಜವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಯಾವುದೇ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಹುದ್ದೆ ಖಾಲಿ ಇದ್ದರೂ ಆ ಇಲಾಖೆ ನಡೆಸಬಹುದು. ಆದರೆ, ಶಾಲೆಗಳು ಹಾಗೇ ಅಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ದಿನವು ಶಿಕ್ಷಕ ಹುದ್ದೆಗಳು ಖಾಲಿ ಇರಲೇಬಾರದು. ಏಕೆಂದರೆ, ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಬೋಧನೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಆ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನುರಿತರು ಮಾತ್ರ ಬೋಧಿಸಬಹುದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ಹುದ್ದೆಗಳು ಖಾಲಿ ಇದ್ದರೆ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವೇ ನಶಿಸಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಪೋಷಕರ ನಂಬಿಕೆ ಉಳಿಸಲು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇದು ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಉಳಿವಿಗೆ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಕಷ್ಟ ತಂದೊಡ್ಡಲಿದೆ.
ಆರ್ಟಿಇ ಕಾಯಿದೆಯ ಅನುಸೂಚಿ (19 ಮತ್ತು 25ನೇ ಪ್ರಕರಣ) ಶಾಲೆಗಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣಕಗಳು ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟದ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ನೇಮಕಾತಿ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ ಒಂದು ಕಿರಿಯ ಶಾಲೆಯ 1ರಿಂದ 5ನೇ ತರಗತಿಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಆಗಬೇಕಾದರೆ 90 ರಿಂದ 120 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇರಬೇಕು. ಇನ್ನೂ ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯ 6ರಿಂದ 8ನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ 192ರಿಂದ 226 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ದಾಖಲಾತಿ ಇದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಆರು ಶಿಕ್ಷಕರ ಹುದ್ದೆಗಳು ಮಂಜೂರಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಪೂರ್ಣ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಕಡಿಮೆ ದಾಖಲಾತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಶಾಲೆಗಳು ಕಡಿಮೆ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಹೊಂದಿ ಗುಣಮಟ್ಟ ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಕೂಡಾ ಕಡಿಮೆ ದಾಖಲಾತಿ ಹೊಂದಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ. ಇದರ ಬದಲಿಗೆ ಒಂದರಿಂದ ಐದನೇ ತರಗತಿಯನ್ನು ಒಂದು ವಿಭಾಗ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರು, ಅದೇ ರೀತಿ ಆರರಿಂದ ಹತ್ತನೇ ತರಗತಿಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ವಿಭಾಗ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ದೈಹಿಕ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಏಳು ಶಿಕ್ಷಕ ಹುದ್ದೆ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಆರ್ಟಿಇ ಕಾಯಿದೆಯ ಅನುಸೂಚಿ (19 ಮತ್ತು 25ನೇ ಪ್ರಕರಣ) ಶಾಲೆಗಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣಕಗಳು ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಅಂಶಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಬೇಕು.
ಆರ್ಟಿಇ ಕಾಯಿದೆಯ 27ರ ಪರಿಚ್ಛೇದದಲ್ಲಿ ಯಾರೇ ಶಿಕ್ಷಕನನ್ನು, ದಶವಾರ್ಷಿಕ ಜನಗಣತಿ, ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಅಥವಾ ಸಂದರ್‘ಾನುಸಾರ, ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ವಿ‘ಾನ ಮಂಡಲಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಯಾವುದೇ ಶಿಕ್ಷಣೇತರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸತಕ್ಕದ್ದಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿ ದ್ದರೂ, ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣೇತರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿದೆ. ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಬೋಧನೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸದ ಹೊರೆ ಹಾಕಬಾರದು. ಅಕ್ಷರ ದಾಸೋಹ, ಮೊಟ್ಟೆ, ಹಾಲು ವಿತರಣೆಗಳನ್ನು ಎನ್ಜಿಓಗಳ ಮೂಲಕ ವಿತರಿಸುವ ಅಥವಾ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ನಿಂದ ಆಡುಗೆ ತಯಾರಿಸಿ ಶಾಲೆಗೆ ಪೂರೈಸುವ ಕೆಲಸವಾಗಬೇಕು.
ಇನ್ನು ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕಲಿತವರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೀಸಲಾತಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸುವ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಯಾಗಬೇಕು. ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕಲಿತವರಿಗೆ ಮುಂದಿನ ‘ವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿ ಒದಗಿಸಬೇಕು. ಎಲ್ಲಾ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ಹಂತದವರೆಗೆ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಮೊದಲ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬೋಧಿಸಬೇಕು. ಕೇಂದ್ರೀಯ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ತೃತೀಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲೇಬೇಕು. ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಮೇಲೆ ಅಭಿಮಾನ ಬರುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಾದ ಕನ್ನಡ ಹಬ್ಬ, ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ಮೇಳಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಬೇಕು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು, ಸರಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮತ್ತು ಸರಕಾರದಿಂದ ಸೌಲಭ್ಯ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ನಾಗರಿಕರು ಅವರ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೆ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದಾಖಲಾತಿ ಮಾಡಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಕಾನೂನನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬೇಕು.
ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇರುವ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಪಕ್ಕದ ಶಾಲೆಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಲು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇಂಥ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಸಾರಿಗೆ ಭತ್ಯೆ ನೀಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಆಗಬೇಕು. ಆರ್ಟಿಇ ಕಾಯಿದೆಯ ನರೆಹೊರೆಯ ಶಾಲೆಯ ದೂರದ ಮಿತಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಕಾಯಿದೆಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಬೇಕು. ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸರಕಾರದಿಂದಲೇ ನೀಡಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನುದಾನ ಒದಗಿಸಬಹುದುದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಯವಾರು ಶಿಕ್ಷಕರಿದ್ದರೆ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಯ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸುವುದಲ್ಲದೇ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಾಭಿಮಾನವನ್ನು ಉದ್ದೀಪನಗೊಳಿಸಿ ಕನ್ನಡ ‘ಭಾಷೆಯು ಜನರ ಹೃದಯದ ಭಾಷೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೋಧನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಉತ್ತಮ ದರ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬೇಕು. ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಮೊರಾರ್ಜಿ ಶಾಲಾ ಮಾದರಿಯಂತೆ ಶಾಲಾ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ಆಟದ ಮೈದಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಕೆಲಸಗಳು ಆಗಬೇಕಾಗಿದೆ. ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಬರೀ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಪಾಲನೆ ಮಾಡದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ. ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳ ದಾಖಲಾತಿ ಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಈ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಂಡು, ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿರುವ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರುವ ಕೆಲಸವಾಗಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳು ಉಳಿಯುತ್ತವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಉಳಿಸುವುದು ಒಂದು ಜನಾಂದೋಲನವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗಬೇಕು. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳ ನಿರ್ಣಯಗಳು ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿ ಕೃತಿರೂಪಕ್ಕೆ ಬರಲಿ ಎಂದು ಹಾರೈಸೋಣ.
– ದಿಲೀಪ್ ಕುಮಾರ್ ಸಂಪಡ್ಕ